Tag: Liza jakez-Vargas

Penn-kil-ha-troad : Ar c’hof

Ur gronikenn kinniget gant Liza Jakez-Vargas.
“Penn-kil-ha-troad”, ur gronikenn gant ur penn hag ul lost ! Deskit geriaoueg lies ha dic’hortoz savet diwar lodennoù ar c’horf gant un heuliad sizhuniek.
Notenn : Puilh eo an niver a droioù-lavar ha keñveriadennoù liammet ouzh ar c’horf e brezhoneg. Ne oa ket plas evit lakaat anezho holl siwazh ! Bezit fri-furch ha digorit ho keriadurioù muiañ-karet neuze !

 

 

Pellgargañ

Geriaoueg kofek ar sizhun (dre urzh al lizherenneg pe dost) :

Kof (unander), kofoù (liester)
Anvioù all : tor, pinenn, penton, tonton (bugale), koko (bugale)

A-dreuz-kof : bezañ astennet e gof war al leur

Bezañ brasoc’h e c’henoù eget e gof : a zebr muioc’h eget ar pezh na c’hall ober

Bezañ reut e gof : bezañ leun e gof gant ar boued

Bouton-kof : begel

C’hoarzhin leizh e gof : c’hoarzhin kalz

Dornañ unan bennak a gof da gein : e bilat penn-da-benn

Eostiged en e gof : trouz er c’hof (a vez implijet gant ar c’hezeg sañset met kavet em eus farsus implijout d’un doare all)

Kofek : ur c’hof bras gantañ·i

Kofañ : unan bennak a laka pouez warnañ·i dreist-holl e lodenn ar c’hof

Kofoù-gar : kein ar garoù

Kofoù-brec’h : div gigenn ar vrec’h

Kof-bihan : stomog

Kofigoù : kofoù kleiz ha dehoù ar galon a stard hag a zistegn evit lezel ar gwad da dremen

Kofigoù-ruz : boc’hruzig pe un den berrboell

Kof-ha-kof : daou zen peg an eil ouzh egile

Kof-gwin : a blij evañ gwin/ alkool dezhañ·i

Kof-stamm, bras, don : lontek

Mont e gof en e gein : Bezañ treut-tre

N’a ket da gozh an hini na laosk ket a avel eus e gof

Ober kof(ig)-rous : rouzañ dindan an heol

Ober kof-moan : chom hep debriñ

Red-kof : foerell, dipadapa

Penn-kil-ha-troad : Ar feskennoù

Ur gronikenn kinniget gant Liza Jakez-Vargas.
“Penn-kil-ha-troad”, ur gronikenn gant ur penn hag ul lost ! Deskit geriaoueg lies ha dic’hortoz savet diwar lodennoù ar c’horf gant un heuliad sizhuniek.
Notenn : Puilh eo an niver a droioù-lavar ha keñveriadennoù liammet ouzh ar c’horf e brezhoneg. Ne oa ket plas evit lakaat anezho holl siwazh ! Bezit fri-furch ha digorit ho keriadurioù muiañ-karet neuze !

Pellgargañ

Geriaoueg feskennek ar sizhun (dre urzh al lizherenneg pe dost) :

Feskenn* (unander), divfeskenn (daouad), feskennoù (liester)

Klun*, Peñs, Penn a-dreñv, Revr : anvioù all evit ar feskennoù

Pastelloù, moñselloù, leternioù, talier, tersoù : anvioù yezh poblek kentoc’h.

Feskennek, revriek, peñsek… : divfeskenn bras, fonnus

Feskennad : 1 taol a vez roet war ar feskennoù 2 endalc’had ar feskenn 3 endalc’had plant 4 levrenn.

Revriad : 1 taol war ar revr 2 gementad bras traoù 3 tortad/korfad/sac’had

Bezañ kras e revr : bezañ pizh

Bezañ krignet e revr gant unan (dra) bennak : na vezañ ket en e vleud

Bezañ gwe-e-revr : ober ismodoù

Bezañ leun e revr : bezañ mezv

Bezañ moan e revr : kaout aon

Bezañ tan en e revr : ur revr tomm

C’hoari revr : kaout darempredoù reizhel

Kaout ur revriad traoù er penn : kaout ur bern traoù en e spered

Lip-revr : Den a vez o reiñ mel a-leizh d’an dud

Mont da glask peñs : Mont da baotreta/ da verc’heta

Revrioù poazh/tomm : unan a blij an darempredoù reizhel dezhañ·i

Revrioù skorn/yen : unan a ne blij ket an darempredoù reizhel dezhañ·i

Sachañ/Sevel e revr : mont kuit

Terriñ e revr : en em skuizhañ gant un dra bennak pe skuizhañ unan bennak

Teurel e revr : azezañ

Torr-revr : hegasus-kenañ

*gerioù benel

Mammennoù :

Geriadur Brezhoneg, em. An Here

Geriadur ar brezhoneg a-vremañ brezhoneg-galleg galleg-brezhoneg, Francis Favereau, em. Skol Vreizh.

Dictionnaire Français-Breton, Martial Ménard, em. Palatines

Dictionnaire Classique Français-Breton, Reun ar Glev, em. Al Liamm

Geriahudur Alc’hwez bras ar baradoz vihan, Martial Ménard, em. An Here

Wikipedia ha Wikeriadur

www.devri.bzh

Penn-kil-ha-troad : An divhar

Ur gronikenn kinniget bep Yaou gant Liza Jakez-Vargas.

«Penn-kil-ha-troad», ar gronikenn gant ur penn hag ul lost ! Deskit geriaoueg lies ha dic’hortoz savet diwar lodennoù ar c’horf gant un heuliad sizhuniek.

Notenn : Puilh eo an niver a droioù-lavar ha keñveriadennoù liammet ouzh ar c’horf e brezhoneg. Ne oa ket plas evit lakaat anezho holl er gronikenn siwazh ! Bezit fri-furch ha digorit ho keriadurioù muiañ-karet neuze !

 

Pellgargañ

Geriaoueg c’harek ar sizhun (dre urzh al lizherenneg pe dost) :

Gar*, divhar/divesker (daouad), Garoù (liester)

Astenn e c’har/ e zivesker : mont kuit fonnusoc’h-fonnusañ (pe mervel)

C’hoari garig-kamm : c’hoari troadig-kamm (s.o. kronikenn an troad)

Div c’har, divhar o-div ! : troienn evit pouezañ

Divhar skañv : mibin, gouest da redek buan

Divesker sonn : divesker pounner

Firitelloù : divhar hir ha treut

Gar(enn) dre astenn : lodenn eus pezh dilhad, korzenn, sichenn, lodenn hir ha moan traezoù pe benvegoù bihan

Garad : poan-c’har

Garek : gant divesker vras

Garigoù : garoù bihan

Garwisk : Pezh dilhad a lakaer ouzhpenn evit gwareziñ ar c’har.

Kemer(Tapout/Kavout) hed e c’har : tec’hout kuit

Lezel e c’har gant unan bennak : lezel frankiz da vont gant unan bennak

Memor verr a rank kaout divesker hir : Gwelloc’h bezañ barrek

Mont evel gar ur c’hi en ur sac’h : bezañ gwisket fall

Pavioù : divhar al loened a c’hall bezañ implijet evit komz eus an dud ivez.

Peulioù, fleütoù, freilhoù, skasoù, kilhoroù : divesker er yezh pemdez

Mammennoù :

Geriadur Brezhoneg, em. An Here

Geriadur ar brezhoneg a-vremañ brezhoneg-galleg galleg-brezhoneg, Francis Favereau, em. Skol Vreizh.

Dictionnaire Français-Breton, Martial Ménard, em. Palatines

Dictionnaire Classique Français-Breton, Reun ar Glev, em. Al Liamm

www.devri.bzh

www.meurgorf.brezhoneg.bzh

Penn-Kil-Ha-Troad – An treid

Ur gronikenn kinniget bep Yaou gant Liza Jakez-Vargas.

«Penn-kil-ha-troad», ar gronikenn gant ur penn hag ul lost ! Deskit geriaoueg lies ha dic’hortoz savet diwar lodennoù ar c’horf gant un heuliad sizhuniek.

Notenn : Puilh eo an niver a droioù-lavar ha keñveriadennoù liammet ouzh ar c’horf e brezhoneg. Ne oa ket plas evit lakaat anezho holl er gronikenn siwazh ! Bezit fri-furch ha digorit ho keriadurioù muiañ-karet neuze !

 

 

pellgargañ

Geriaoueg troadek dre urzh al lizherenneg (dre vras) :

Troad (unander), Daoudroad (daouad), treid (liester)

Bezañ troad-ouzh-troad gant : lakaet a-live a-fet gwirioù/ Bezañ kichen-ha-kichen.

Gounid a veg troad : gounid justik

Kaout un troad din stok ouzh ar bez : mervel pe bezañ tost da vervel

Klask pemp troad d’ar maout : lakaat an traoù diaes pa c’hall bezañ graet en un doare aesoc’h

Mont d’ar pevar zroad : mont d’an daoulamm

Mont war droad : bale

Panig : troad ar vugale

Sevel troad : mont kuit

Treid pezhioù arrebeuri : evit ma chomfe ar pezhioù arrebeuri en o sav.

Treidigoù : treid bihan

Treid-noazh : diarc’hen

Treid palankoù : treid bras-kenañ

Troadad* : poan-dreid

Troad-bleiz : lycopus europaeus

Troad-dañvad : hydnum repandum

Troad-Leon : Alchemilla vulgaris

Troadig-kamm : lammat war un troad (hep pe o tresañ karrezennoù war al leur

Troadikellat : mont war varc’h-houarn

Troadek : treid bras gant an den

Troc’hañ foenn dindan treid unan bennak : damheñvel ouzh ar galleg

Troatad : unanenn hed kozh war-dro 32 kantimetr.

Troatad-fri : jestr goapaus graet gant ar vugale.

* : ger benel

Mammennoù :

Geriadur Brezhoneg, em. An Here

Geriadur ar brezhoneg a-vremañ brezhoneg-galleg galleg-brezhoneg, Francis Favereau, em. Skol Vreizh.

Dictionnaire Français-Breton, Martial Ménard, em. Palatines

Dictionnaire Classique Français-Breton, Reun ar Glev, em. Al Liamm

www.devri.bzh